Młody Ignacy od dziecka przejawiał talent muzyczny, grając na fortepianie. Jan Paderewski, świadomy zainteresowań utalentowanego syna, postanowił wysłać go na dalszą naukę do Warszawy. W roku 1872 po zdaniu egzaminów wstępnych rozpoczął kształcenie na warszawskim Instytucie Muzycznym pod kierunkiem Jana Śliwińskiego, Henryka Komana, Rudolfa Strobla, Juliusza Janoty, Karola Studzińskiego, Gustawa Roguskiego, braci Romana i Pawła Schloczerów. Zgodnie z zarządzeniem dyrektora Instytutu, Apolinarego Kątskiego, uczęszczał również na zajęcia z gry na instrumentach dętych, ponieważ każdy pianista miał zasilić szkolną orkiestrę. Paderewski próbował więc swoich sił w grze na flecie, waltorni i oboju, trafiając ostatecznie do prowadzonej przez Antoniego Kühnego klasy puzonu. Zakończył naukę w Instytucie z wyróżnieniem w 1878 roku, okazując się najlepszym ze wszystkich absolwentów, a na swoim koncercie dyplomowym zagrał I część Koncertu fortepianowego a-moll Edwarda Griega oraz własną kompozycję – pieśń pt. Dola skomponowaną do słów Władysława Syrokomli. Młody muzyk wraz z dyplomem otrzymał jednocześnie propozycję zatrudnienia w charakterze nauczyciela, praca ta jednak nie dawała mu satysfakcji – w liście do ojca przyznał, że wolałby sam uczyć się dalej, niż nauczać innych. Zarabiał udzielając lekcji gry na fortepianie, ale w czasie wolnym od obowiązków dydaktycznych również grając na przyjęciach, komponując i wykonując własne utwory, a także akompaniując. Jako perfekcjonista ćwiczył nawet po 12 godzin dziennie twierdząc, że musi się jeszcze wiele nauczyć, choć cieszył się już powszechnym uznaniem. Sukcesom artystycznym i zawodowym towarzyszyło również wielkie uczucie – w 1880 roku dwudziestoletni pianista poślubił koleżankę z konserwatorium, Antoninę Korsakównę. Niestety szczęście nowo zaślubionych małżonków nie trwało długo – 18 maja 1881 roku Antonina zmarła podobnie jak matka Paderewskiego, w kilka miesięcy po porodzie, pozostawiając męża z niepełnosprawnym synem Alfredem, wcześniej wymuszając jednak na mężu obietnicę, że przeznaczy część jej posagu na kontynuowanie studiów muzycznych za granicą, w jednym z liczących się ośrodków Europy Zachodniej. Krótko po śmierci żony Ignacy podjął decyzję o dalszym kształceniu, zostawił syna u przyjaciół i sam wyruszył do Berlina by doskonalić tam swój warsztat muzyczny – studiował kompozycję u Heinricha Urbana i kontrapunkt u Friedricha Kiela. Pomiędzy wyjazdami do Berlina odwiedzał Zakopane, w którym zawierał znajomości – jak się okazało – kluczowe dla jego dalszej kariery. Wśród nowych kontaktów Paderewskiego znalazły się takie osobistości jak Stanisław Witkiewicz, Tytus Chałubiński, Henryk Sienkiewicz czy Helena Modrzejewska. Ta ostatnia znajomość miała szczególne znaczenie, ponieważ zachwycona muzykiem podarowała mu znaczną sumę pieniędzy umożliwiając mu dalsze kształcenie w Wiedniu, u Teodora Leszetyckiego.